Sep

16

2013

Keeping it real: Een kritische analyse van reality TV, onschuldig vermaak of schadelijk voor de maatschappij?

 Posted by / 4 comments

Dit artikel verscheen ook op de website van kennisinstituut Atria.

download-5

De cast van Het wilde Oosten (2013)

Reality TV is een globaal popcultuur fenomeen. Er zijn inmiddels talloze subgenres binnen Reality TV, van docu-series zoals Rappers in de sneeuw en Ik vertrek tot paranormale series zoals Het zesde zintuig en Derek Ogilvie. De voorspelling is dat reality TV voorlopig onze realiteit blijft. De productiekosten zijn namelijk laag en de kijkcijfers zijn relatief hoog. Critici zijn echter van mening dat Reality TV-series bestaande stereotypen bevestigen en het wereldbeeld van jongeren verstoren (www.realitybitesback.com). Andy Denhart, de zelfbenoemde ‘Reality TV babyzitter’, zegt dat Reality TV-series een reflectie zijn van de samenleving. Ze laten zien hoe mensen in extreme situaties reageren en ze moeten vooral niet te serieus worden genomen (Haggerty, 2010).

Een aantal weken geleden is het nieuwe televisieseizoen gestart met Reality TV-series zoals Het Wilde Oosten, Welkom bij de Kamara’s, the Voice en Hollands Next Top Model. Amerikaanse producties zoals Keeping up with the Kardashians, Real Housewives, Honey Boo Boo en The Biggest loser USA zijn ook op de Nederlandse zenders te zien. Is deze onstopbare televisietrend onschuldig vermaak of schadelijk voor de maatschappij?

Stereotypen in Reality-TV series

De  Reality TV-serie Jersey Shore volgt de levens van acht Italiaans-Amerikaanse jongeren. De serie heeft zijn eigen popcultuur-iconen voortgebracht en het Urban woordenboek verrijkt met nieuwe uitdrukkingen zoals ‘Everyday GTL (gym, tan en laundry), baby!’. Niet iedereen is blij met het succes van Jersey Shore. De president van de National Italian American Foundation vindt dat de serie een valse realiteit portretteert en vol zit met stereotypen over Italianen (agressief, gewelddadig en luid). Jersey Shore zit inderdaad vol met stereotypen, maar films, series, televisiereclames en muziekvideo’s ook. Wat maakt Reality TV dan zo anders? Reality TV transformeertDIE stereotiepe verhaallijnen tot verhalen die ons vertellen wie we zijn.

Volgens Jennifer Pozner (2010) komen de volgende sociale stereotypen al jarenlang voor in Reality TV-series: de eikel (douchebag), de prins op het witte paard, de bitch, de slet, de huilebalk, de gold digger, de domme (meestal blonde) bimbo en de angry zwarte vrouw. Vooral het laatste stereotype, dat is gebaseerd op gender en etniciteit, baart veel zwarte feministen zorgen. ‘Witte vrouwen gaan ook met elkaar op de vuist in Reality TV-series en zij worden ook gestereotypeerd. Het verschil is dat witte vrouwen ook op andere manieren in de media worden gerepresenteerd. Er zijn veel witte actrices, presentatrices en journalisten om het beeld op te heffen. Er zijn helaas weinig representaties van zwarte vrouwen, dus zij kunnen het zich niet permitteren om eenzijdig te worden geportretteerd’. (Mallory, 2013 – www.newsforone.com).

real-housewives-of-atlanta

De cast van Real Housewives of Atlanta (2012)

Andy Denhart is ervan overtuigd dat de sociale stereotypen in Reality TV-series niet perse kwaadwillig zijn. De producers gaan voor simpele karakters omdat die voldoen aan de verwachtingen van de kijker. Hij is van mening dat dit meer te maken heeft met de mechanismen van het televisie maken dan met slechte intenties (Haggerty, 2010). Een aantal weken geleden vertelde de donkere R&B zangeres, Lil’ Mo, in een radio interview dat zij geen eigen Reality TV-serie heeft gekregen, omdat haar ouders niet ghetto genoeg zijn (www.power1051fm.com). Reality TV gebruikt echte mensen als hoofdpersonen; is het dan juist niet de verantwoording van de producenten om ons een realistischer reflectie van de samenleving te geven?

De invloed van Reality TV op het wereldbeeld van jongeren

Sommige subgenres van Reality TV bevatten meer verbaal geweld en agressie dan bijvoorbeeld drama- en comedyseries. Melissa Henson, van Parents Television Council, beweert dat er ‘familievriendelijke’ Reality TV is zoals Idols en ‘al het andere’; series vol met geweld, sex, geroddel, gescheld, manipulatie en sociale uitsluiting” (www.antiessay.com). Ondanks dat er weinig onderzoek is gedaan naar de invloed van Reality TV, is professor Sarah Coyne (2010) ervan overtuigd dat een zwaar dieet van agressieve Reality TV-series op de lange termijn leidt tot agressieve attitudes en gedragingen bij mensen. Daarnaast wordt in Reality TV-series ongedwongen sex en drankgebruik geglorificeerd. Gevolg is dat jongeren dat gedrag gaan normaliseren.

Is Reality TV onschuldig vermaak of schadelijk voor de maatschappij?

Het is onmogelijk om alle Reality TV- series op één hoop te gooien. Het afschrijven van het gehele genre zou dan ook  intellectueel lui zijn. Sommige Reality TV-series hebben schadelijke, sociologische implicaties en andere zijn onschuldig vermaak. Er zijn zelfs Reality TV-series die iets goed doen voor de maatschappij, denk aan Help, mijn huis stort in, Het familiediner en Obese.

Het is belangrijk om, net als bij andere media uitingen, kritisch te kijken naar Reality TV-series. In hoeverre is het een reflectie van de werkelijkheid? Wat is gestaged en wat niet? Welke mechanismen van tv maken zitten erachter? Zijn de hoofdpersonen simpele, stereotypische karakters? En wat is de subtekst van een Reality TV-serie? Bijvoorbeeld, is een vrouw op een romantische zoektocht naar ‘de ware’ of vertelt de desbetreffende serie dat een vrouw niet gelukkig kan zijn zonder een man en zij er alles (inclusief vernedering) voor over heeft om er één te scoren?

T

De Bachelorette (2010)

Vragen aan het discussiepanel

Wat vinden jullie van Reality – TV? Naast de besproken effecten, welke andere effecten zouden Reality – TV series op jongeren kunnen hebben? Kunnen jullie voorbeelden geven van series waar overduidelijk stereotypen in voorkomen? Is het de verantwoordelijkheid van de producer om voor meer diversiteit te zorgen of geeft hij/zij simpelweg wat de kijkers willen? Welke Reality TV-series hebben volgens jullie de mogelijkheid om het wereldbeeld van jongeren te verstoren of hebben deze series niet zoveel macht?

Bronnen:

 

It's only fair to share...Share on email
Email
Share on facebook
Facebook
Share on google
Google
Share on twitter
Twitter
Share on linkedin
Linkedin