De cast van Het wilde Oosten (2013)

Reality TV is een globaal popcultuur fenomeen. Er zijn inmiddels talloze subgenres binnen Reality TV, van docu-series zoals Rappers in de sneeuw en Ik vertrek tot paranormale series zoals Het zesde zintuig en Derek Ogilvie. De voorspelling is dat reality TV voorlopig onze realiteit blijft. De productiekosten zijn namelijk laag en de kijkcijfers zijn relatief hoog. Critici zijn echter van mening dat Reality TV-series bestaande stereotypen bevestigen en het wereldbeeld van jongeren verstoren (www.realitybitesback.com). Andy Denhart, de zelfbenoemde ‘Reality TV babyzitter’, zegt dat Reality TV-series een reflectie zijn van de samenleving. Ze laten zien hoe mensen in extreme situaties reageren en ze moeten vooral niet te serieus worden genomen (Haggerty, 2010).

Een aantal weken geleden is het nieuwe televisieseizoen gestart met Reality TV-series zoals Het Wilde Oosten, Welkom bij de Kamara’s, the Voice en Hollands Next Top Model. Amerikaanse producties zoals Keeping up with the Kardashians, Real Housewives, Honey Boo Boo en The Biggest loser USA zijn ook op de Nederlandse zenders te zien. Is deze onstopbare televisietrend onschuldig vermaak of schadelijk voor de maatschappij?

Mannen met een Kanye West-achtig zelfvertrouwen in krachtige auto’s en vrouwen die worden gereduceerd tot lustobjecten om  die krachtige auto’s te verkopen  – deze stereotiepe beelden komen vaak voor in reclame. Volgens de voormalig Zweedse Europarlementariër Erika Britt-Svenson is het, door het constant stereotyperen, moeilijker om de capaciteiten van vrouwen en van mannen te zien op gebieden buiten die van de traditionele genderrollen. Daarom pleitte ze een aantal jaar geleden voor een instantie voor mediatoezicht en een gedragscode voor reclames. Aan de andere kant van de oceaan heeft een aantal studenten een leuke manier gevonden op genderstereotypen aan de kaak te stellen… gewoon de rollen omdraaien! Klik op deze link-> You-tube filmpje mannen in vrouwenrollen voor het resultaat.

VRAGEN AAN HET PANEL

Wat vinden jullie van het filmpje van de studenten? Zal het filmpje een grote impact hebben op de kijker? Welke stereotypen van vrouwen en mannen zie je nog meer in reclames? Waarom denk je dat er überhaupt  stereotypen worden gebruikt in reclames? Wordt de kijker door Erika Britt-Svenson onderschat? Wellicht kan de kijker de reclame beelden heel goed relativeren. Moet de overheid zich bemoeien met genderrollen in reclame?

Leestip: verslag uitbanning genderstereotypen in de EU (eind 2012)

BRONNEN:

• Johnson, M. 13 mei 2013. Huffington Post. blog.  Students challenge sexist advertising with gender role reversal.
• www.europarl.Europa.eu. 2 september 2008. Europees parlement. Nieuwsitem. Genderstereotypering in reclame.

Michael D Harris is a professor of art history (Emory University), a curator and an artist. Harris has published the book Colored Pictures: Race and Visual Representation (2003) and has contributed to or co-authored a number of publications. In his book Harris discusses the role of visual representation in the construction of race in 19^th-century America. According to Harris the visual imagery of black Americans in art and popular culture created for the larger population the stereotypes that are associated with race.

KIM: How did the visual representation of African-Americans in the 19^th century affect the race relations in America?

Michael Harris: The visual images of black Americans made ‘the idea’ of race real for Americans. Minstrelsy, for instance, was a black variety performance that people saw on slave plantations in the late 18^th century and early 19^th century. When white people took that performance and exaggerated certain performance aspects such as skin color, big red lips and overly silly behavior, they made the stereotype that blacks were not suitable for participating in middle class society notable for a larger audience via popular culture. This popular visual image was used to legitimize slavery and to maintain the concept of the Other. But also after the slave period the depictions in the minstrel shows and in publications of political magazines, such as Harpers weekly, were used to preserve the racism and the idea that black people were lesser and not worthy of the rights of citizenship.

Ryan Gosling in Crazy Stupid Love (2009)

Jong geleerd is oud gedaan

In de mainstream cultuur is de spiermassa van een man een belangrijke indicator voor schoonheid. De boodschap ‘spieren maken de man’, krijgen jongens al op vroege leeftijd mee. De evolutie van de speelgoedheld G.I Joe is daar een treffend voorbeeld van. In 1964 had G.I Joe een taille van 81 cm en biceps van 31 cm, een vrij realistische bouw voor een man. Maar vanaf de jaren ‘90, heeft de speelgoedheld een lichaamsbouw van een ware Adonis, namelijk een trendy six-pack en een middel van 74 cm en 42 cm biceps. Slecht nieuws voor de jongetjes die ervan dromen, op een dag, zoals hun held eruit te zien; deze afmetingen zijn (bijna) onmogelijk te behalen (Pope, Olivardia, Gruber & Borowiecki, 1998).

Het schoonheidsideaal in de media

De mannelijke modellen in tijdschriften zoals Playgirl, Rolling Stone en GQ hebben de afgelopen decennia ook een ‘musclemetamorfose’ ondergaan. De modellen hebben meer spiermassa en zijn nog meer V – vormig: brede schouders, grote borstkas – smalle taille. (Leit,Pope & Gray, 2001: Law & Labre, 2002). De gespierde, V-vormige man zie je ook vaak in films, series, reclames en muziekvideo’s. Denk bijvoorbeeld aan de reclame van Jillz, het licht alcoholhoudend drankje voor vrouwen. Vier gespierde mannen die met een ‘wij zijn Gods geschenk aan vrouwen’ blik het water uitlopen. Misschien is Hanna’s (Emma Stone) reactie bij het zien van Jacobs (Ryan Gosling) lichaam in de film Crazy Stupid Love het meest duidend; ‘Fuck! Seriously? It’s like you’re photoshopped’! Wat doet dit ideaalbeeld van de man, met het zelfbeeld van de mannen? Onderzoekers en morele entrepreneurs concentreren zich bij dit onderwerp meestal op de vrouw. Niet verwonderlijk en zeker niet onterecht in een mannengedomineerde samenleving. Maar een algemene opvatting binnen de mediastudies is dat gender stereotypen voor beide seksen schadelijk zijn. Geldt dit dan ook voor stereotypen met betrekking tot het schoonheidsideaal?

De commotie rondom de boekverfilming Alleen maar nette mensen zal niemand zijn ontgaan. De schrijver van het boek (Robert Vuijsje) zegt zelfs bedreigd te zijn door een paar Surinamers, omdat de film, volgens hen, een verkeerd beeld schetst van deze bevolkingsgroep. De hoofdrolspeelster, Imanuelle Grives, gaf in een interview aan dat er maar één aspect van de zwarte gemeenschap wordt belicht en dat het grote publiek zich realiseert dat dit niet tekenend is voor de GEHELE gemeenschap. Eén aspect, in film termen vertaal ik dat naar ”één verhaal (lijn)”; één verhaal dat wordt verteld.

Vragen aan het panel

Wat vinden jullie van die verhaallijn en wat wordt er volgens jullie gere-presenteerd? Is het een verhaallijn die vaker voorkomt in andere films en/of series? Zo ja, welke? Welk verhaal (aspect) over de zwarte gemeenschap mis jij in de media?  Of is er voldoende diversiteit? Een ander veelgehoord punt ter verdediging van de representaties van de Surinamers, is dat de Joodse familie (ook) op een stereotiepe wijze wordt neergezet. Volgens de wetenschappers Downing & Husband (2002) is elk stereotype ergens gebaseerd op de waarheid. Geldt dit ook voor de personages in de film? En balanceren de stereotypen van de Joodse familie en de Surinaamse familie elkaar uit? Is het überhaupt te vergelijken?

Bron:

Downing, J & Husband, C. 2005. Representing race: racisms, ethnicities and media.

London: Sage publications.